16 mei 2023

‘Knudde dokter, gewoon knudde.’ Tegenover mij zit mevrouw De Beer, van middelbare leeftijd, die haar linkerarm stevig vasthoudt alsof deze van porselein is gemaakt. Zij is een aantal jaren geleden tijdens het ramen lappen op haar linkerschouder gevallen en heeft sindsdien alleen maar pijn en ellende.

Vol verontwaardiging vertelt zij over haar onfortuinlijke val en operatie daarna door dokter Bottenbouwer, een chirurg die zo goed en zo kwaad mogelijk geprobeerd heeft de brokstukken aan elkaar te zetten. Dat was niet echt gelukt, want zij heeft nog steeds veel pijn. De schouder is knudde, geeft mevrouw met klem aan.

Haar dochter zit naast haar en knikt hevig bij deze opmerking, om zo een extra uitroepteken bij haar noodkreet te plaatsen. ‘Ja, en de dokter die ik daarna voor controle zag, was erg geschrokken’, zegt mevrouw De Beer. ‘Hij zei dat dokter Bottenbouwer een algemeen chirurg is en van mijn schouder af had moeten blijven. Dat had dokter Bottenbouwer nooit mogen doen, had hij nog gezegd.’

Blijkbaar was mevrouw De Beer met dit bericht van de controlerend arts in opperste staat van verwarring naar huis gestuurd. De jaren daarna waren kommer en kwel en uiteindelijk is mevrouw door de huisarts naar mij verwezen met de catastrofale gedachte dat haar schouder in puin ligt en dit veroorzaakt is door dokter Bottenbouwer. Mevrouw De Beer heeft een stevige deuk in haar doktersvertrouwen opgelopen, een akelig vertrekpunt voor revalidatie.

Ongeveer twintig procent van de patiëntinformatie blijft hangen, waarvan de helft ook nog verkeerd is ingeprent.

Waarschijnlijk heeft de controlerende arts, goed bedoeld maar toch, stevig commentaar geleverd op zijn collega. Wellicht aangevuld met de nodige nuances die door mevrouw De Beer niet zijn opgevangen. De patiënt hoorde alleen dat er iets erg misging tijdens de operatie en is vervolgens overtuigd dat haar schouder hopeloos en reddeloos is achtergelaten.

Het is bekend dat patiënten vrijwel niets onthouden van een arts consult en dat negatief nieuws het opnamevermogen van patiënten nog kleiner maakt. Ongeveer twintig procent van de patiëntinformatie blijft hangen, waarvan de helft ook nog verkeerd is ingeprent. Deze cijfers blijken slechter te zijn zodra een specialist het woord voert.

Om goed te revalideren is het belangrijk dat de patiënt met optimisme en vertrouwen vooruitkijkt, waarbij akelige zaken rondom een ongeluk of operatie bij voorkeur psychisch zijn verwerkt. Op die manier kan het revalidatieteam mevrouw De Beer met haar schouderletsel op een hoger functioneel niveau tillen. Door het afgeven van negatief commentaar trekt de beoordelende collega onnodig aan de handrem van haar (toekomstig) revalidatieproces, waardoor er veel energie en tijd verloren gaat in het behandelen van onverwerkt traumaleed.

Dus collega’s, wees geen Bottenbouwer maar ook geen Karel commentaar, want daar is mevrouw De Beer in haar revalidatiebehandeling niet mee geholpen.  

Erwin Baars

Erwin Baars is revalidatiearts bij De Vogellanden.

Gerelateerde blogs