‘Met elektrostimulatie voorkom je veel leed, maar ook veel kosten.’ Dit zegt Christof Smit, revalidatiearts van Reade die onlangs is gepromoveerd op deze techniek. Elektrostimulatie verkleint het risico op doorlig- en doorzitwonden (decubitus) bij dwarslaesie, en draagt bij aan spierkracht. Reade zet elektrostimulatie daarom al actief in.

Door functionele elektrostimulatie (FES) worden verlamde spieren geactiveerd. Hierdoor neemt bijvoorbeeld het spiervolume toe en verbetert de doorbloeding. Dit verkleint ook het risico op drukwonden. Decubitus kan mensen langdurig uitschakelen: ze moeten in bed blijven, en vaak is kostbare behandeling nodig. Christof Smit zag dat de tot dusver gebruikte methoden tegen decubitus tekort schoten, en pleit al langer voor het standaard toepassen van elektrostimulatie. Zijn bevindingen tijdens zijn onderzoek onderschrijven dit advies.

Smit testte losse elektroden en een speciale broek met ingebouwde elektroden, die elektrische impulsen afgeven aan het lichaam. Uit zijn onderzoek blijkt dat de verlamde spieren ook ‘s nachts kunnen worden gestimuleerd en dat dit zelfs bijdraagt aan betere nachtrust: nog een belangrijke meerwaarde voor de patiënt. Deze methode is ‘goed en haalbaar’, zegt de revalidatiearts. Na acht uur stimulatie trekken de spieren nog steeds samen en worden ze dus nog steeds gestimuleerd.

‘We weten nu welke methode we moeten toepassen en wat de risicofactoren zijn bij decubitus. Met een grote subsidie van twee Engelse ziekenhuizen willen we nu een studie gaan doen om wetenschappelijk aan te tonen bij welke groep patiënten elektrostimulatie het beste werkt.’ Dit wetenschappelijk bewijs zal belangrijk bijdragen aan het definitief overtuigen van de ziektekostenverzekeraars, hoopt Christof Smit. ‘Dát het werkt, is ons hulpverleners allang duidelijk.’

‘Elektrostimulatie helpt me ook geestelijk’

Het ongeluk dat het leven van Lars de Beer blijvend zou veranderen gebeurde tijdens een korte vakantie op Texel in zomer 2015. Mountainbiken, helemaal geen extreem parcours, maar wel een flink vaartje: er was rul zand, Lars sloeg over de kop en brak zijn nek tegen een boom. ‘Ik dwarrelde als een blaadje naar beneden en kon me niet meer bewegen.’

Na vier weken al

Hij werd met de traumahelikopter naar het VUmc in zijn woonplaats Amsterdam gebracht, werd daar gestabiliseerd en na anderhalve week ging hij door naar Reade. Daar begonnen ze vier weken na het ongeluk al met elektrostimulatie. ‘Wat ontzettend belangrijk voor me was,’ zegt de grafisch ontwerper nu. ‘Als sporter was ik altijd gewend te bewegen, maar dat kon en kan ik zelf niet meer met een vrijwel complete hoge dwarslaesie. Alleen in één arm zit nog een klein beetje kracht. Het was die eerste weken heel confronterend mijn spieren door inactiviteit zo snel te zien verdwijnen.’ In Reade maakte hij al kennis met de FES-fiets (functionele elektrostimulatie) en nu heeft hij thuis zo’n fiets die door crowdfunding kon worden gekocht.

Fit kunnen blijven

Naast nog drie uur fysiotherapie in Reade traint Lars drie avonden per week thuis op de fiets met hulp van zijn vriendin of vrienden die onder meer de elektroden plakken. ‘Ik train mijn armen, rug- en buikspieren en benen. Beweging is zo noodzakelijk, voor je lichaam, je gewrichten, je organen maar het is ook geestelijk een oppepper. Het is voor iedereen die niet op eigen kracht kan bewegen ontzettend belangrijk met elektrostimulatie kennis te maken. Alleen al om fit en gezond te kunnen blijven. Maar ook om te zien dat er met een dwarslaesie misschien meer mogelijk is dan je eerst denkt.’