Brancherapport Revalidatie 2025
Samenvatting
- In de revalidatiesector is het streven de zorg zo dicht mogelijk bij huis te leveren als kan, omdat de behandeldoelen vaak zijn gerelateerd aan de thuissituatie.
- Om medisch-inhoudelijke of bedrijfseconomische redenen is het soms beter om de zorg te concentreren.
- Samen zorgt de revalidatiesector ervoor dat landelijk de juiste balans wordt gevonden tussen concentratie van expertise en capaciteit tegenover goede toegankelijkheid.
- Voorbeelden waarin de revalidatiesector zelf afspraken heeft gemaakt over concentratie en spreiding zijn: spierziekten, klinische kinderrevalidatie, vroege intensieve neurorevalidatie en dwarslaesie.
Revalidatiegeneeskunde is netwerkgeneeskunde. Patiënten worden vrijwel altijd doorverwezen vanuit een ziekenhuis of, in mindere mate, de eerstelijn. Na de behandeling volgt bijna altijd een lang na-traject, thuis of elders. Als geen ander specialisme heeft de revalidatie zicht op zorgnetwerken, waar de juiste zorg op de juiste plek wordt geleverd. Dat betekent zo dicht mogelijk bij huis als kan, en gecentraliseerd als dat nodig is. Revalidatie Nederland sluit nauw aan bij de manier waarop de Wereld Gezondheid-organisatie (WHO) de ideale inrichting van revalidatie schetste in de mede door Nederland onderschreven resolutie ‘Strengthening rehabilitation in health systems’ (bron: WHO) (zie ook figuur 1).
In de revalidatie krijgen patiënten hun leven weer op de rit. Behandeldoelen sluiten aan bij het dagelijks leven van de patiënt. Om die reden heeft zorg dichtbij de voorkeur. Er kunnen echter medische of bedrijfseconomische redenen zijn om zorg te concentreren. Bijvoorbeeld omdat een specifieke interventie zeer zelden voorkomt, of omdat de patiëntpopulatie zo laag is dat het niet rendabel is om de behandeling in elke instelling aan te bieden. In goed overleg kijken instellingen, artsen en patiënten dan hoe de zorg zo goed mogelijk geconcentreerd kan worden. Een mooi voorbeeld van collectieve actie in spreiding en concentratie biedt het initiatief van het Spierziekten Zorgnetwerk. Andere diagnoses waar de sector zelf een vorm van concentratie heeft ontwikkeld, zijn de klinische kinderrevalidatie, de dwarslaesiezorg en de behandeling van Vroege Intensieve Neurorevalidatie.
Klinische kinderrevalidatie
Gelukkig krijgen de meeste kinderen in de MSR een poliklinische behandeling. Soms is het echter nodig een kind (en zijn omgeving) in het revalidatiecentrum op te nemen. Voor deze specialistische zorg zijn er zes revalidatiecentra met klinische kinderrevalidatie verspreid over Nederland (figuur 2). In 2022 – 2024 werden per jaar ongeveer 300 kinderen opgenomen met een gemiddelde van 50 per instelling. In totaal telden deze instellingen 11.074 opnamedagen per jaar met een gemiddelde van 1.846 opnamedagen per instelling. Gemiddelde werden de kinderen 37 dagen opgenomen en 3,8 uur per opnamedag behandeld.
Vroege Intensieve Neurorevalidatie (VIN)
In tegenstelling tot veel andere revalidatiebehandelingen wordt de Vroeg Intensieve Neurorevalidatie (VIN) vanwege het hoogspecialistische karakter en het lage volume maar bij één instelling in Nederland aangeboden (figuur 2). VIN-behandeling is een 14 weken durend intensief revalidatie- en stimuleringsprogramma voor kinderen, jongeren en volwassenen die in een toestand van langdurig verlaagd bewustzijn (niet responsief waaksyndroom of minimaal bewust) verkeren na ernstig hersenletsel.
Dwarslaesie
In 2023 kregen 8.038 mensen met een dwarslaesie een MSR-behandeling. De totale kosten hiervan bedroegen bijna € 74 miljoen (bron: Vektis). Vrijwel elke MSR-behandeling start in de kliniek. Patiënten verblijven meestal maandenlang in het revalidatiecentrum totdat zij naar huis kunnen en de behandeling poliklinisch wordt voortgezet. In 2023 werden 995 patiënten met een dwarslaesie klinisch behandeld. De gemiddelde kosten per patiënt bedroegen bijna € 60.000. De klinische behandeling van patiënten met een dwarslaesie is in Nederlands geconcentreerd in acht revalidatiecentra. Deze acht gespecialiseerde aanbieders zijn op logische wijze over Nederland verspreid (figuur 3). Het aantal patiënten per instelling varieerde in 2023 van 65 tot 151, met een gemiddelde patiëntpopulatie van 115 (bron: Performation – Revalidatieregister).
Onderdelen Brancherapport Revalidatie 2025
Gerelateerde artikelen
Zorgnetwerk brengt zorg voor patiënten met een spierziekte dichtbij
Het zorglandschap voor mensen met een spierziekte is enorm versnipperd. Hoe breng je het overzicht terug? En hoe voorkom je dat patiënten onnodig ver moeten reizen, steeds opnieuw hun verhaal moeten doen en bij verschillende zorgprofessionals dezelfde testen moeten ondergaan? Spierziekten Zorgnetwerk zoekt naar de juiste antwoorden. Lees verder