Uit de praktijk
Uit onderzoek blijkt dat mensen na een Cerebro Vasculair Accident (CVA) slechter slapen.1 We hebben daarom in 2022 onderzocht hoe patiënten slapen in een revalidatiecentrum op de afdeling neurologie.
Auteur
N. (NATHALIE) VAN HOOGSTRATEN
Revalidatieverpleegkundige afdeling Neurologie De Hoogstraat Revalidatie, Utrecht (ten tijde van onderzoek)
Om te onderzoeken hoe patiënten met een CVA slapen, is er in 2022 op de afdeling neurologie van De Hoogstraat Revalidatie een gecombineerd kwalitatief en kwantitatief onderzoek uitgevoerd. Er zijn acht semigestructureerde interviews afgenomen en daarnaast is bij deze acht patiënten de slaap op zeven opeenvolgende dagen gemeten met de Emfit bedsensor. Uit het onderzoek blijkt dat CVA-patiënten objectief gezien een slaapduur hebben tussen de acht en twaalf uur. De eigen ervaring is wisselend; dit blijkt uit belemmerende en bevorderende factoren die van invloed zijn op hoe zij slaap ervaren. Grote belemmeringen blijken geluid, licht en piekeren te zijn. Bevorderend werkt het daarentegen om het geluid en licht te minimaliseren en ontspanningsoefeningen te doen. Daarnaast speelt de verpleegkundige een grote rol bij het bevorderen van een goede nachtrust.2
Er worden drie aanbevelingen gedaan om de slaapervaring van patiënten te verbeteren naar aanleiding van de resultaten van het onderzoek. Deze aanbevelingen gelden voor alle patiënten en niet specifiek alleen post CVA.
Aanbeveling 1:
Minimaliseer geluid en licht tijdens de nachtdienst
Het veranderen van geluid en licht blijkt effectief te zijn in het bevorderen van een goede nachtrust.2
- Praat niet op de gang.
- Draag over op stille toon en in een afgesloten ruimte.
- Doe de deur voorzichtig open en dicht.
- Draag zacht schoeisel zoals sneakers.
- Gebruik de zaklamp bij de controles zo min mogelijk. Het licht van de gang moet voldoende zijn.
- Streef naar een optimale kamerverdeling. Plaats bijvoorbeeld een snurkende patiënt op een eenpersoonskamer. Deze aanbeveling wordt met enige terughoudendheid gedaan, omdat er meerdere factoren spelen bij de beddenbezetting zoals de zorgzwaarte van de patiënt en de beschikbaarheid van eenpersoonskamers. ‘
Aanbeveling 2:
Mentale ondersteuning
Volgens onderzoek is het het beste om zorgen overdag te bespreken waardoor de zorgen zijn afgenomen voor het slapen gaan.2
- Consulteer tijdig een psycholoog bij mogelijke psychische problemen.
- Maak patiënten bewust van ontspanningsoefeningen voor het slapengaan. Raad de VGZ mindfulness-app aan.3
- Stimuleer het gebruik van rustgevende muziek voor het slapen gaan.2
Aanbeveling 3:
Creëer bewustwording van het belang van goede slaap bij verpleegkundigen
- Bespreek het belang van goede slaap tijdens intervisie- of onderwijsmomenten.
- Richt een werkgroep ‘slaap’ op om verdiepingsmogelijkheden voor verpleegkundigen te creëren om slaapproblematiek tijdig te herkennen en goede slaaphygiëne-adviezen te geven. Biedt de verdiepingsmogelijkheden aan in vorm van een e-learning of klinische les.
- Krijg inzicht in de slaapgewoontes van de patiënt. Pas dit toe door middel van shared decision making (SDM) en stem af welke nachtzorg de patiënt nodig heeft.
- Creëer een veilig gevoel door het betrekken van familie bij de avondzorg.
Referenties
- Fulk GD, Boyne P, Hauger M, Ghosh R, Romano S, Thomas J, Slutzky A, Klingman K. The Impact of Sleep Disorders on Functional Recovery and Participation Following Stroke: A Systematic Review and Meta Analysis. Neurorehabil Neural Repair 2020;34(11):1050-61. https://dio.org/10.1177/1545968320962501
- Ritmala‐Castren M, Salanterä S, Holm A, Heino M, Lundgrén‐Laine H, Koivunen M. Sleep improvement intervention and its effect on patients’ sleep on the ward. Journal of Clinical Nursing 2021;31(1–2):275–82. https://doi.org/10.1111/jocn.15906
- Van Emmerik AAP, Berings F, Lancee J. Efficacy of a Mindfulness Based Mobile Application: a Randomized Waiting-List Controlled Trial. Mindfulness 2017;9(1):187–98. https://doi.org/10.1007/s12671-017-0761-7
Trefwoorden: Revalidatie, neurologie, slapen, verpleging
Gerelateerde artikelen NTR
Uw slaap is onze zorg!
Revalidatie en slaap – wat kunnen we leren van topsport
Hoge prevalentie slapeloosheid bij hersenletsel vraagt om effectieve behandeling
PRIKBORD: Focus op slaap
Gerelateerde artikelen Revalidatie Magazine
Het ‘state of the (he)art’-revalidatieprogramma van Revant
Verpleegkundestudent Fleur hielp een CVA-patiënt bij zijn oefenverlof
Van stilzitten naar stappen zetten
