Jarenlang schaamt Pinar Özad (32) zich voor haar korte arm. Een prothese wil ze niet. Tot ze bij een vrouwelijk model, die op Instragram volgt, een bionische hand ziet. Haar interesse is gewekt. Sinds een paar maanden heeft ze hem zelf ook. ‘Ik wil nooit meer zonder.’
Haar nieuwe robothand zorgde al voor hilarische momenten. Samen met een vriendin, die een baby heeft, ging ze wandelen. ‘Ik duwde de kinderwagen. Waarschijnlijk door het teveel draaien aan mijn hand, schoot ie los en bleef aan de stang van de kinderwagen vastzitten. “Oh mijn god, mijn hand!”, riep ik. Mijn vriendin helemaal stuk natuurlijk. We gierden het uit.’
Hoewel Pinar niet meer zonder haar robotarm wil, deed ze het jaren zonder. Ze wordt geboren met een korte arm tot net boven haar elleboog. ‘Ik liet me er niet door belemmeren en deed overal aan mee. Mijn ouders waren door mijn handicap meer beschermend naar mij dan naar mijn zusjes. Verder spraken we er niet over. Ook niet toen ik werd gepest op de basisschool en voor ‘Eénarm’ werd uitgescholden. Ik hield dat voor mezelf. Rond mijn twaalfde verwees de revalidatiearts in Apeldoorn, waar ik in behandeling was, mij door naar De Hoogstraat Revalidatie voor een prothese. Op dat moment was de siliconen hand net op de markt. Deze zag eruit als een echte hand. Ze maakten hem op maat voor mij. Uiteindelijk heb ik hem twee keer gedragen. Ik vond hem lelijk en zwaar en kon er niks mee.’
Op de middelbare school begint het schamen. ‘Altijd zat ik vastgeplakt aan anderen, zodat niemand iets zag. Ik was zo goed in mezelf verbergen dat mijn leraar op het MBO pas in het tweede schooljaar erachter kwam dat ik een korte arm had. “Wat heb je dat goed gedaan, het is me nooit opgevallen!”, zei hij. Hij bedoelde het goed. Ik was stil en teruggetrokken. Alles wat verkeerd ging, weet ik aan mijn handicap: een afwijzing voor een baan, of als het uit ging met een vriendje. Later droeg ik sjaaltjes met een elastiek over mijn stomp, zodat niemand de onderkant en minivingertjes zag. Ik durfde nooit met mijn blote arm naar buiten, ook al was het bloedheet. Op foto’s stond ik er altijd half op, zodat je mijn korte arm niet zag. Doodvermoeiend!’
De omslag komt wanneer Pinar in 2019 alleen naar Bali gaat. ‘Ik wilde mezelf bewijzen dat ik het aan de andere kant van de wereld kon redden. Nooit eerder was ik alleen op vakantie geweest. De reis deed me goed, mijn zelfvertrouwen groeide. Ik durfde zonder doekje over mijn stomp rond te lopen. Het voelde bevrijdend. Ook durfde ik eindelijk op de foto met mijn korte arm in beeld. Die foto plaatste ik op Instagram. Daarop kreeg ik zoveel lieve reacties.’
Eenmaal terug in Nederland komt Pinar weer bij De Hoogstraat. ‘Ik nam de foto van het Instagram model met de robothand mee. Dat wilde ik ook. Haar arm zag er stoer uit en met de hand deed ze alles zoals met een echte hand. Ik moest de revalidatiearts duidelijk maken waarom ik dit wilde, omdat ik het altijd zonder prothesearm had gedaan. Het was moeilijk om mijn gevoel uit te leggen, ik was niet gewend daarover te praten. Er volgden meerdere gesprekken.
De fysiotherapeut checkte of mijn arm-, rug- en schouderspieren sterk genoeg waren en de spieren in mijn stomp werkten. De robothand zit vast aan een onderarmprothese, die is bevestigd aan een koker om mijn bovenarm. De koker zit aan draadjes vast aan een schouderband. In de koker zitten elektroden die reageren op mijn spieren. Dat komt heel nauw en is precies op maat gemaakt. Als ik mijn biceps aanspan gaat de hand dicht en bij het aanspannen van mijn triceps gaat ie open. De hand zelf heeft veertien verschillende grepen, waarmee ik bijvoorbeeld een tas kan tillen, of iets uit een schaaltje kan pakken. Met de ergotherapeut oefende ik het gebruik van de hand. Ik leerde snel. Het hele traject duurde een paar maanden. Ik ben de behandelaars dankbaar dat zij dit voor mij mogelijk hebben gemaakt.’
Achteraf vindt Pinar het zonde dat ze zich zo lang heeft geschaamd. ‘Ik maakte het onnodig groot in mijn hoofd. Maar zo is het nou eenmaal gelopen. Iedereen heeft zijn eigen proces. Ik voel me nu goed en ben trots op wie ik ben. Deze arm is mijn trofee. Het lege gevoel is weg, omdat er geen losse mouw meer aan mijn kleren hangt. Ik kan weer dingen doen die ik altijd met één hand deed. Dat voelt goed. In de toekomst wil ik graag kinderen en met twee handen een luier verschonen. Of misschien gaan tennissen en fietsen met twee handen. Alles is mogelijk!’
Beeld: Inge Hondebrink
Gerelateerde artikelen Revalidatie Magazine
De oorlog in Oekraïne dreunt dagelijks na in het MRC
Cor ontmoette zijn grote liefde tijdens het revalideren
Geert weet hoe het is
Gerelateerde artikelen Nederlands Tijdschrift voor Revalidatiegeneeskunde
Hybride zorg als oplossing voor personeelstekorten
De Menukaart Beenprothesegebruikers
