Consensusdocument taakherschikking
Ook binnen de revalidatie is een taakherschikking gaande. Hierbij nemen physician assistants (PA’s) en verpleegkundig specialisten (VS’en) routinematige handelingen over van revalidatie artsen, zodat die zich meer kunnen richten op specialistische zorg. De beroepsverenigingen van revalidatieartsen (VRA), van PA’s en van verpleegkundig specialisten stelden over dit onderwerp onlangs een consensusdocument vast. Anne Marie ter Steeg, VRA bestuurslid en medisch manager divisie revalidatie bij Reade, centrum voor revalidatie en reumatologie, licht toe.
Waarom moest dit document er komen?
‘Er zijn al sinds 2001 physician assistants in Nederland, naar Amerikaans model, en er komen steeds meer PA’s en verpleegkun- dig specialisten bij. Bij de laatste telling vonden we bij revalidatie-instellingen minimaal 43 bevoegde PA’s en vijftien in opleiding, en minimaal dertien VS’en en vijf in opleiding. Een paar jaar geleden was er tijdens een VRA-congres een zeer levendige discussie over hun rol, met de conclusie dat deze collega’s zeer waardevol zijn binnen ons vakgebied. Ook dat de taakverdeling en bevoegdheden heel goed geregeld moeten worden, en liefst vanuit een duidelijke standaard. Daar is dit document voor ontwikkeld. Het consensus-document biedt handvatten voor gezamenlijke afspraken binnen instellingen en ondersteunt de verdere invulling van de bevoegdheid van PA en VS om zelfstandig bepaalde handelingen te indiceren en verrichten. Het gaat om borging van de kwaliteit van zorg en het versterken van de positie van PA en VS binnen de organisatie.’
Wat is de inhoud van het document?
‘Omschreven zijn onder meer de functie en opleiding, regi- stratie-eisen, de huidige praktijk rond de VS en PA binnen de revalidatiegenees kunde, en het proces van taakherschikking. Tot dit proces hoort het bepalen van de bijdrage van PA en VS aan het zorgproces. Ook welke randvoorwaarden er zijn. Zo moet de kwa- liteit van zorg het uitgangspunt zijn, en moet sprake zijn van een heldere verantwoordelijkheidsverdeling. Verder wordt de noodzaak genoemd van het monitoren van de inzet van de PA en de VS en van samenwerkingsafspraken. Er zijn meer aan bevelingen. Zo zijn de nieuwe bevoegdheden vaak nog niet verwerkt in de functieom- schrijvingen, en die zouden dus herzien moeten worden. En de positionering naar de cliënt toe moet beter. Vaak staan de PA en de VS nog niet in de folder van de centra, hun rol is nog niet goed bekend.’
Voor wie is het?
‘Voor de betreffende beroepsbeoefenaren en hun organisaties. Revalidatieartsen zien de inzet van PA’s en VS’en op wat voorheen hun vakgebied was als nuttig, en vinden dat de taken meestal goed afgebakend zijn. Maar ze vinden ook dat hun positie binnen de organisatie nog beter gedefini eerd moet worden. De meningen waren verdeeld over de inzetbaarheid in de basis-medische zorg: spoedeisende zorg en huisartsgenees kundige zorg voor opgenomen patiënten. Hierover bestonden de meeste twijfels. En nog liggen de zaken gevoelig. Vertrouwen tussen de betrokkenen is essentieel en het is begrijpelijk dat een vertrouwensrelatie in een nieuwe situatie soms moet groeien. Het document kan hier zeker bij helpen.’
Wat is uw eigen visie op de rol van PA en VS?
‘Ik ben overtuigd van hun meerwaarde. Ze zijn geen bedreiging, maar een kans. De PA’s en VS’en hebben vaak meer tijd voor de patiënt en voeren minder complexe, routinematige handelingen uit waarvan risico’s te overzien zijn en die volgens richtlijnen, standaarden en daarvan afgeleide protocollen worden verricht. Wij medisch specialisten blijven back-up voor vragen en advisering en worden ingezet waar dat echt nodig is. PA’s en VS’en hebben voor hun taken dezelfde scholingseisen als medisch specialisten en blijven zich net als wij ontwikkelen. Samen met hen kan de revalidatiearts beter inspelen op de steeds veranderende zorgmarkt.’