Boekrecensie

Revalidatie voor volwassenen

Redacteurs: J.H.B. Geertzen, J.S. Rietman, G.G. Vanderstraeten,
R.J. Berduszek, K. Oostra, B. Fard
Uitgeverij: Koninklijke Van Gorcum
Druk: 2^de druk
Release: 11 april 2022
Pagina’s: 752
ISBN: 9789023258889

DRS. N. (NIKKI) VAN DER VELDT
Arts in opleiding tot revalidatiearts, OOR VUmc

De afgelopen vier jaar heeft de eerste druk van dit boek het grootste deel van zijn leven doorgebracht op, jawel, mijn nachtkastje. Om tijdens de kennis­making met een nieuw ziektebeeld of vooraf­gaand aan een cursus weer eens opengeslagen te worden. Het eerste wat dan ook gelijk opvalt aan deze tweede versie van het boek Revalidatie voor volwassenen, is dat het boek groter en zwaarder is. Het past nog net op mijn nachtkastje. De indeling is conform de eerste druk uit 2014, maar dan in een nieuw jasje en de opmaak oogt overzichtelijker.

Deel 1 is een algemene introductie in de revalidatie over het ICF-model en sturing van houding en beweging. Verplichte kost voor de beginnende a(n)iossen revalidatiegeneeskunde. Deel 2 gaat in op de meest voorkomende diagnosegroepen binnen de revalidatiegeneeskunde, met afsluitend de bijzondere vormen van revalidatie. Onder de bijzondere vormen worden ver­staan hartrevalidatie, oncologie, longrevalidatie, diabetesrevalida-tie en geriatrische revalidatie. Als je er zo over nadenkt is het bij­zonder dat dit bijzonder wordt genoemd, aangezien in dit boek naar voren komt dat ook binnen deze patiëntgroepen een revali­datietraject van enorme meerwaarde kan zijn, mits goed in kaart gebracht middels het ICF-model. Hierbij staat centraal: dichtbij in de eerste lijn als het kan, gespecialiseerde revalidatiezorg onder leiding van een revalidatiearts als het moet. Individuele afwegingen en de samenwerking met de eerstelijns en tweedelijns behandelaren binnen netwerkzorg zijn hierbij essentieel.
Ten slotte gaat deel 3, de capita selecta, dieper in op onderdelen van de revalidatiegeneeskunde die niet diagnosegebonden zijn. Dit zijn zeer uiteenlopende onderwerpen met onder andere gangbeeldanalyse, neurofysiologisch onderzoek, actieve leefstijl, seksualiteit, spasticiteit, revalidatiehulpmiddelen en nieuwe ontwikkelingen in de revalidatie. Vergeleken met de 1e druk, zijn er enkele hoofdstukken toegevoegd over patiëntbetrokkenheid, PICS (geïllustreerd aan de hand van COVID-19) en arbeidsgerichte revalidatie.

Elk hoofdstuk geeft een mooie, overzichtelijke uiteenzetting per onderwerp. Al bladerend door de hoofdstukken is er veel herkenning van theorie vanuit de basiscursussen. Dat maakt dit boek een mooi naslagwerk. Het is de auteurs echt gelukt om alle onderwerpen mee te nemen die je tegenkomt binnen de volwassenen revalidatie. De keerzijde hiervan is dat de inhoudelijke diepgang soms ontbreekt waardoor vaak nog een ander boek, richtlijnen, Uptodate of Pubmed geraadpleegd dient te worden.

Eén van de leerdoelen tijdens mijn huidige differentiatiestage neuromusculaire ziekten is om meer inzicht te krijgen in de interpretatie van het elektromyografisch onderzoek (EMG), zodoende kijk ik mee met de neuroloog/klinisch neurofysioloog. Met het hoofdstuk over de basisprincipes van het EMG-onderzoek kan ik mijn kennis mooi opfrissen. Al bladerend valt ook mijn oog op het hoofdstuk ‘Orthesen’, in deze stage voor mij een actueel thema. Knap hoe dit kort en bondig is samengevat; de verschillende typen orthesen worden inzichtelijk beschreven en gekoppeld aan de soorten paresen en de hiermee gepaard gaande compensatie­strategieën. Complexe materie in een notendop en toch overzichtelijk. Het valt overigens op dat dit bij elk onderwerp goed is gelukt. In de voorbereiding van de poli voor morgen ga ik op zoek naar informatie over multipele systeem atrofie (MSA) en myositis. Voor deze patiënten kan ik helaas geen ziektespecifieke informatie vinden. Voor verdere diepgang zijn additionele informatiebronnen toch onontbeerlijk.

Kortom, in mijn ogen een mooi, overzichtelijk en compleet boek. De gehele basis van de revalidatiegeneeskunde voor volwassenen is terug te vinden, waardoor het perfect dient als naslagwerk en ter introductie aan beginnende collegae. Wat mij betreft verplichte kost voor elke revalidatiearts in opleiding.