De Werkgroep Pijnrevalidatie Nederland (WPN) maakt zich sterk voor het bewaken en verbeteren van de kwaliteit van de revalidatiegeneeskundige behandeling bij patiënten met chronische pijnklachten in het houdings- en bewegingsapparaat. Dit doet de werkgroep door de ontwikkeling van een gezamenlijke visie en een standaardisatie van meetinstrumenten. En door het bevorderen van studie en het verspreiden van kennis onder revalidatieartsen, revalidatieartsen in opleiding, revalidatieteamleden en verwijzers.

Bestuur

Voorzitter: mw. M. (Marieke) van Beugen
E: m.van.beugen@heliomare.nl
Secretaris: mw. M. (Marlous) van Disseldorp
E: mdisseldorp@merem.nl
Penningmeester: mw. N. (Nieke) Rijnders
E: N.Rijnders@revant.nl

Aanhoudende pijn

De prevalentie van aanhoudende pijn binnen de algehele Nederlandse populatie werd in 2009 geschat op 18% (Bekkering et al., 2011). Dat betekent dat ruim 3 miljoen Nederlanders te kampen hebben met aanhoudende pijn. Van deze groep heeft het merendeel klachten zich uitend in het houdings- en bewegingsapparaat. Deze patiëntengroep rapporteert een slechtere kwaliteit van leven in vergelijking met andere patiëntengroepen met chronische aandoeningen. Juist patiënten met aanhoudende pijn die veel beperkingen ervaren doen veelvuldig een beroep op de gezondheidszorg. Dit leidt tot hoge directe en indirecte kosten voor zowel de gezondheidszorg als de maatschappij in het algemeen (bijvoorbeeld door arbeidsverzuim).

Niveaus van complexiteit van de problematiek

WPN-niveaus
1: Patiënten met pijn en (dreigende) beperking in activiteiten zonder invloed op participatie, geen of minimale psychosociale problematiek.
2: Patiënten met pijn en matige beperking in activiteiten en participatie, zonder of met minimale psychosociale problematiek.
3: Patiënten met pijn en beperking in activiteiten en participatie, psychosociale problematiek die matige tot ernstige invloed heeft op het (ervaren) niveau van functioneren.
4: Patiënten met pijn en beperking in activiteiten en participatie (ernstige tot zeer ernstige impact), psychosociale problematiek die in zeer ernstige mate invloed heeft op het (ervaren) niveau van functioneren.
De WPN niveaus geven richting aan de keuze voor een behandeltraject en de inhoud van een behandelprogramma, waarbij er met name bij de niveaus 3 en 4 een indicatie kan zijn voor medisch specialistische revalidatie, vooral ook wanneer in lagere lijnen geen verbetering van functioneren kan worden bereikt. Het is van belang om altijd het WPN niveau te registreren in de DBC codering bij een eerste consult door de revalidatiearts / PA.

Pijnrevalidatie

Medisch specialistische pijnrevalidatie is een interdisciplinaire behandeling voor patiënten met aanhoudende pijn van het houdings- en bewegingsapparaat onder eindverantwoordelijkheid van een revalidatiearts door een multidisciplinair team dat samenwerkt bij de diagnostiek en behandeling vanuit een gedeelde biopsychosociale visie en gedeelde doelstellingen. Deze doelstellingen zijn waardegericht op het gebied van zelfredzaamheid, eigen regie en participatie.

Omschrijving patiëntengroep

Patiënten[1] met aanhoudende pijn van het houdings- en bewegingsapparaat[2].
De doelgroep bestaat uit patiënten van 18 jaar of ouder. Voor de revalidatiegeneeskunde behandeling van kinderen en jongeren verwijzen we naar het behandelkader kinderrevalidatie, al geeft het behandelkader Chronische pijn ook richting aan de behandeling van kinderen en jongeren. De pijn kan een specifieke oorzaak hebben of aspecifiek zijn, of een belangrijk probleem bij een andere diagnose zoals dwarslaesie of hersenletsel

[1] de term ‘patiënt’ of bewoording ‘hij’/ ‘zijn’ betreft zowel de vrouwelijke als mannelijke vorm

[2] In het vervolg wordt met aanhoudende pijn zich uitend in het houdings- en bewegingsapparaat ten behoeve van de leesbaarheid aangeduid met aanhoudende pijn zonder verdere toevoeging.

Positionpaper en behandelkader

De positionpaper Medisch Specialistische Revalidatie bij chronische pijn aan het houdings- en bewegingsapparaat (2017) heeft als doel de medisch specialistische revalidatie (MSR) op het gebied van chronische pijn zich uitend in het houdings- en bewegingsapparaat te positioneren in het veld van de medisch specialistische zorg, en een kader voor de uitoefening in de zorgpraktijk te bieden. Het daarna (2020) verschenen behandelkader Chronische pijn zich uitend in het houdings- en bewegingsapparaat is een landelijke set van minimale eisen met betrekking tot de behandeling. Behandelkaders kunnen gebruikt worden voor verschillende doeleinden, zoals:

Richtlijn pijnrevalidatie

Momenteel vindt de ontwikkeling van de Richtlijn Chronische Pijnrevalidatie plaats. De richtlijn heeft betrekking op de zorg binnen de tweede lijn van volwassen met chronische pijn geclassificeerd als WPN niveau 1, 2, 3 en 4. Voor de WPN niveaus 3 en 4 wordt de diagnostiek, indicatiestelling, prognose en therapie beschreven. Voor de lagere WPN niveaus wordt alleen de diagnostiek en/of advies voor behandeling in eerste lijn beschreven. De doelgroepen voor de richtlijn zijn patiënten en alle zorgverleners die direct of indirect betrokken zijn met de zorg rondom patiënten met aanhoudende pijn.

PA!N

De WPN onderhoudt nauwe contacten met de Pijn Alliantie in Nederland (PA!N). De PA!N heeft als doel om in Nederland de prevalentie van chronische pijn te verminderen en de behandeling van mensen met chronische pijn te optimaliseren. Dit gebeurt door middel van een samenwerkingsverband tussen alle partijen in Nederland die op welke manier dan ook met pijn en pijnbehandeling te maken hebben. PA!N stimuleert bovendien onderzoek en onderwijs met betrekking tot pijn. De VRA wordt in de PA!N vertegenwoordigd door de voorzitter van de WPN (lid van het dagelijks bestuur) en een van de WPN leden is lid van het Algemeen Bestuur. Leden van de WPN participeren in diverse andere gremia van bijvoorbeeld de Federatie Medisch Specialisten (FMS) over onderwerpen gelieerd aan pijn. Link naar PA!N website: PA!N – Pijn Alliantie in Nederland | PA!N Nederland

Nederlandstalig Tijdschrift voor Pijn en Pijnbestrijding

Minimaal een van de leden van de WPN is lid van de kernredactie van het Nederlandstalig Tijdschrift voor Pijn en Pijnbestrijding (NTPP). Het NTPP is een officiële uitgave van de PA!N in samenwerking met de Belgische Pijnvereniging VAVP.

Position Paper Medisch Specialistische Revalidatie bij chronische pijn aan het houdings- en bewegingsapparaat
Uitgave van de WPN 
oktober 2017
Klik hier voor de link

Focus op Pijnrevalidatie
In editie 2019 | 3 van het NTR lag de focus op Pijnrevalidatie. De Werkgroep Pijnrevalidatie Nederland heeft voor dit themanummer, als gastredactie, een aantal interessante artikelen verzorgd.
Klik hier om de thema-artikelen te bekijken.

Documenten

Ledenlijst WPN 2022
Jaarplan WPN 2022
Jaarverslag WPN 2021

Position Paper MSR bij chronische pijn aan het houdings- en bewegingsapparaat (oktober 2017)

Links:

Uitgelichte RM artikelen

Rugpijn beheerst niet langer Eveliens leven

Ruim dertig jaar geleden schoot het in haar rug. Voor Evelien Wiesenekker begon een lijdensweg met chronische pijn, waarop angst…

Handboek Pijnrevalidatie

Als pijn niet weg te nemen is, moeten patiënten ondersteund worden op hun weg naar beter functioneren. Het pas verschenen…

Revalidatie voor muzikanten met pijn

Professionele musici hebben vaak last van klachten als pijn, stijfheid of tintelingen door het bespelen van een muziekinstrument. Uit onderzoek…

Revalidatie helpt kinderen en jongeren met SOLK

Revalidatie werkt goed voor kinderen en jongeren met Somatisch Onvoldoende verklaarde Lichamelijke Klachten (SOLK). Uit metingen blijkt dat ze na…

Uitgelichte NTR artikelen

Netwerk Pijnrevalidatie Limburg

Proefschrift-artikel Achttien procent van de volwassen Nederlandse populatie heeft chronische musculoskeletale pijn. De huidige organisatie van zorg voor deze patiënten…

Inspanningsgebonden pijnsyndromen van het onderbeen

Samenvatting richtlijn Op initiatief van de Vereniging voor Sportgeneeskunde (VSG) is een multidisciplinaire werkgroep ingericht die de richtlijn Inspanningsgebonden pijnsyndromen…