In Perspectief
Column Daan Wever
Revalidatiearts
Vroege Interventie is een revalidatieprogramma, dat in zeven revalidatiecentra in Nederland wordt aangeboden onder het motto ‘snel ingrijpen voorkomt verdere complexiteit en langdurig arbeidsverzuim’. Het is een revalidatieprogramma, waarin patiënten – rekening houdend met hun beperkingen – met hulp van een revalidatieteam multidisciplinair behandeld worden met als doel te re-integreren in werk; meestal in het oude werk, soms in aangepast werk. Het Vroege Interventie programma wordt volledig vergoed vanuit de ziektekostenverzekering. De werkgever betaalt voor de begeleiding naar werk. De verwijzing vindt vooral plaats door bedrijfsartsen, maar ook (in mindere mate) door huisartsen en revalidatieartsen werkzaam in de omliggende ziekenhuizen. De indicatie voor dit programma wordt bepaald door een intaketeam, in Roessingh Arbeid bestaande uit een casemanager met verstand van arbeidszaken in relatie tot ziekte, een psycholoog, een fysiotherapeut en een revalidatiearts. Het betreft een programma van drie maanden op zichzelf staand, maar kan eventueel ook het laatste en niet het minst belangrijke onderdeel in de revalidatieketenzorg zijn.
Dit themanummer van het Tijdschrift voor Revalidatiegeneeskunde (NTR) gaat over post-COVID. En juist die categorie patiënten werd in de afgelopen drie jaren veel behandeld in het Vroege Interventie programma in Roessingh Arbeid. Met veel geduld, tact en professionaliteit weten we deze patiënten (zo u wil: cliënten) geleidelijk terug te plaatsen bij de oude werkgever. Veelal in de zorg en het onderwijs maar ook in andere arbeidssectoren. Ik heb enig onderzoek gedaan naar de patiënten in het afgelopen jaar. Ongeveer 140 patiënten met de DBC-code Chronische vermoeidheid en pijn als gevolg van diverse diagnoses (waaronder post-COVID syndroom) werden in 2022 verwezen voor een intake voor het Vroege Interventie revalidatieprogramma. Ongeveer 100 patiënten werden geïndiceerd. Velen konden hun werk geheel of gedeeltelijk hervatten na de behandeling. Ze leerden omgaan met hun beperkingen. De fysieke en mentale belastbaarheid kon worden verbeterd. Met name de VAS-scores voor pijn en vermoeidheid namen vaak spectaculair af in de loop van de revalidatie.
Nog altijd begrijpen we weinig van de langetermijneffecten van COVID-19, veroorzaakt door het virus SARS-CoV-2. Veel onderzoek is nodig om verder te komen tot bij voorkeur evidence-based therapie. Vooralsnog heeft de minister van Volksgezondheid afgezien van een expertisecentrum post-COVID. In Europa wordt gewerkt aan een Evidence-based Position Paper on PRM professional practice for persons with COVID-19 including post COVID-19 condition, met hulp van de ESPRM en de UEMS-PRM.
Met het Vroege Interventie revalidatieprogramma kunnen veel patiënten goed worden geholpen. Arbeidsrevalidatie (niet altijd op de eerste plaats in een revalidatieprogramma) en dus ook Vroege Interventie vormen een essentieel onderdeel van een revalidatiegeneeskundige behandeling. Het weer kunnen werken na een revalidatiebehandeling is minstens zo belangrijk als het weer kunnen lopen, eten en in zijn algemeenheid zelfstandig functioneren Dat dient al vroeg in het revalidatieproces onder ogen te worden gezien, ook al kan soms daadwerkelijk wat later in de behandeling eerst aan de werkhervatting aandacht worden besteed. Via deze column draag ik gaarne bij aan deze visie.
Referenties
- https://vroegeinterventie.nl
- Zorginstituut Nederland. Standpunt Medisch-Specialistische Revalidatie: zorg zoals revalidatieartsen plegen te bieden, juni 2023. Hoofdstuk 6.
- Evidence-based Position Paper on PRM professional practice for persons with COVID-19 including post COVID-19 condition.
- Reneman MF, de Laat FA, Sorgdrager B, Edelaar MJA, Roels E, van Bennekom CAM. Revalidatie en Arbeid; ontwikkelingen, grenzen en mogelijkheden. Ned Tijdschr Revalidatiegeneeskd 2023;3:49-51.
- Herstel en re-integratie voor werkenden met het post-COVID syndroom.
- Koplopertafel Positieve Gezondheid en Werk. Hoe positieve gezondheid past binnen de werkomgeving; een procesnotitie. Institute for Positive Health (iPH), 2019.
- Agostini F, Mangone M, Ruiu P, Paolucci T, Santilli V, Bernetti A. Rehabilitation setting during and after Covid 19: an overview on recommendations. J Rehabil Med 2021;53(1):jrm00141. doi:10.2340/16501977-2776.
- De rekening van het post-covid syndroom n.a.v. onderzoek Gezondheidswetenschappers UMCG. Volkskrant, 14 april 2023.
Rubriek ‘In Perspectief’
In deze rubriek worden senior-revalidatieartsen door oud-hoofdredacteur Ben Drentje uitgenodigd om een column te schrijven voor NTR. Hierin zetten zij onderwerpen vanuit een historische achtergrond in een actuele context. Deze keer een bijdrage van Daan Wever.
Gerelateerde artikelen NTR
Patiënten met post-COVID syndroom worden zieker van inspanning
Nazorg en langetermijngevolgen van COVID-19; interim-analyses tot 12 maanden na ziekenhuisontslag in het CO-FLOW cohort
Post-COVID syndroom bij kinderen: klachten en behandelstrategieën
Persoonsgerichte, integrale nazorg voor het post-COVID syndroom
Gerelateerde artikelen Revalidatie Magazine
Vernieuwde aanpak voor revalidatie na IC-opname
Libra verandert en reist mee met patiënten
Post-COVID-patiënt lijkt op te knappen van rustige revalidatie
